اثار و برکات نماز (بخش سوم )

فصل دوم: آثار اخروی

در بخش اول که آثار فردی نماز را بررسی می کنیم بعد از بیان آثار دینوی فردی نماز اینک به ذکر نمونه هایی از آثار اخروی فردی نماز می پردازیم.

1- نماز ذخیره آخرت:

یکی از عمده ترین اثرات اخروی نماز برای فرد این است که نماز ذخیره ای برای آخرت است همانگونه که در قرآن مجید در آیه 110 سوره بقره خداوند متعال خطاب به مؤمنین می فرماید:
و اقیموا الصلوه واتوا الزکوه و ما تقدموا لا نفسکم من خیر تجدوه عندالله ان الله بما تعملون بصیر.
یعنی: نماز را به پا دارید و زکات را بپردازید و آنچه پیش می فرستید برای خودتان از کارهای خیر آنرا نزد خدا می یابید و خداوند به آنچه انجام می دهید بینا است در این آیه شریفه می بینیم که نماز در کنار زکات عمل خیری شمرده شده که ذخیره ای برای قیامت مؤمن محسوب می گردد و خداوند بعد از بیان نماز و زکات به صورت کلی فرموده هر خیری که انجام می دهید حتماً آنرا در قیامت می یابید.

2 - نماز رهایی بخش از دوزخ و جهنم:

یکی دیگر از اثراتی که نماز برای فرد در آخرت دارد رهیی بخش بودن نماز از دوزخ و آنش جهنم است همانگونه که قرآن مجید داستان کسانی را بیان می کند که در دنیا به نماز پشت کرده و به آن بی اعتنایی کرده اند لذا در آخرت سزاوار دوزخ و جهنم شدند. در سوره مدثر در آیات 41 تا 43 چنین می فرماید که افراد بهشتی از جهنمیان سؤال می کنند: ما سلککم فی سقر قالوا لم نک من المصلین.
یعنی: سؤال می کنند از مجرمین که چه چیزی شما را به دوزخ وارد ساخت می گویند ما از نمازگزاران نبودیم....
البته مجرمین به واسطه برنامه های دیگرشان در دنیا هم اهل دوزخ شدند اما یکی از کارهای آنها ترک نماز بود، که موجب ورود آنها به دوزخ شده از مفهوم این آیه شریفه می توانیم چنین استنباط کنیم که مؤمنین که اهل نجات و بهشت گردیدند یکی از چیزهایی که آنها را نجات داد و رستگار کرد نماز است امیرمؤمنان علی (علیه السلام) هم در نهج البلاغه در خطبه 190 در این مورد چنین می فرماید:
تعاهدوا امر الصلاه و حافظوا علیها و استکثروا امنها و تقربوابها فانها کانت علی المؤمنین کتایاً موقوتا الاتسمعون الی جواب اهل النارحین سئلوا ما سللکم فی سقر قالوا لم نک من المصلین.....
یعنی: مواظب نماز باشید نماز را حفظ کنید زیاد نماز بخوانید بوسیله نماز با خدا نزدیک شوید زیرا نمازکاری است که خدا در وقتهای معینی آنرا واجب گردانیده است مگر به پاسخ جهنمی ها آنگاه که سؤال می شوند و جواب می دهند گوش نداده اید؟ چه چیزهایی شما را در جهنم افکند؟ جهنمی ها می گویند ما نماز نمی خواندیم....

3 - نماز خاموش کننده آتش جهنم:

یکی دیگر از اثرات اخروی نماز این است که آتش دوزخ که بر اثر اعمال بد انسان افروخته شده است را خاموش می کند نبی گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) در این زمینه در کلامی گهربار می فرماید:
ان الله ملکا ینادی عند کل صلاه یا بنی آدم قوموا الی نیرانکم التی او قدتموها علی انفسکم فاطفؤها بالصلاه.
یعنی، خداوند فرشته ای دارد که هنگام نماز بانک می زند آدمیزادگان برخیزند و آتش هایی را که بر خویشتن افروخته اید بنماز خاموش کنید(21).

4- اولین چیزی که بحساب آن می رسند نماز است:

یکی دیگر از اثرات اخروی نماز را می توان این اثر دانست که نماز تأثیر در همه اعمال دارد و اولین چیزی که بحساب آن رسیدگی می شود نماز است و در صورت قبولی نماز بقیه اعمال نیز مورد قبول خواهد بود و الاحساب او سخت است در این زمینه هم پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: اول ما یحاسب به الصلاه نخستین چیزیکه بحساب آن می رسند نماز است(22).
ممکن است کسی بگوید این چه اثری است برای نماز که اولین عملی که به آن رسیدگی می کنند نماز است؟ جواب می دهیم که اثر نماز بر سایر اعمال آنقدر زیاد است که از بین همه اعمال اول به آن رسیدگی می کنند اگر فرد در این مرحله موفق شد حساب بقیه اعمال او را هم خواهند رسید.